VIỆT NAM SỬ LƯỢC TRONG THƠ
VNSL: PHẦN BA - THỜI KỲ TỰ CHỦ
VI- LÝ ANH TÔNG(1138-1175):
1/ ĐỖ ANH VŨ:
Vua Thần Tông qua đời
Thái tử lên kế vị
Hiệu là Lý Anh Tông;(1)
Anh Tông mới ba tuổi
Lê Thái hậu, mẹ vua
Lên cầm quyền nhiếp chính
Bà ta có tư thông
Cùng ông Đỗ Anh Vũ;
Ỷ vào quyền Thái hậu
Đỗ Anh Vũ lộng hành
Tự do vào cung cấm
Bất cứ việc nhỏ, to
Đều do ông quyết đoán
Đình thần bị khinh dể;
Các đại thần họp nhau
Gồm có ông Vũ Đái
Nguyễn Dương và Nguyễn Quốc
Cùng với Dương Tự Minh
Mưu tính trừ Anh Vũ
Nhưng sự vụ bất thành
Họ bị Anh Vũ giết.
Cũng may cho Đại Việt
Còn có những tôi trung:
Có ông Tô Hiến Thành
Có ông Lý Công Tín
Và ông Hoàng Nghĩa Hiền
Họ hết lòng phò vua
Vũ chưa dám làm càn
Chưa làm chuyện phản nghịch!
2/ TÔ HIẾN THÀNH:
Tô Hiến Thành giỏi võ
Ông cũng chuyên việc văn
Bận lòng vì non nước
Trước: giúp vua dẹp loạn
Bắt được giặc Thân Lợi
Phá tan bọn Ngưu Hống
Khống chế bọn giặc Lào
Được phong làm Thái úy
Coi giữ việc quân binh
Ông kén chọn người tài
Chuyên chăm luyện binh lính;
Sau: hết lòng vì dân
Khai hóa sự học hành
Lập đền thờ Khổng Tử
Ở phía nam kinh thành
Rành rành một quyết tâm
Khuyến khích nền Nho học
Mong mở mang dân trí!
3/ GIẶC THÂN LỢI:
Năm canh thân thuở ấy
Nghìn một trăm bốn mươi(2)
Thời vua Lý Anh Tông
Ở Thái Nguyên có loạn
Thân Lợi, người khởi xướng
Tự nhận là con vua(3)
Hắn xưng vương phong tước
Chiêu mộ hơn nghìn người
Chiếm giữ mạn Thái Nguyên
Đem quân đi đánh phá
Khắp các nơi quanh vùng
Nhùng nhằng qua mấy tháng
Quan binh dẹp chẳng xong
Qua đến năm tân dậu
Nghìn một trăm bốn mốt(4)
Thân Lợi kéo binh về
Vây chặt phủ Phú Lương
Đỗ Anh Vũ tiến đánh
Lợi chạy lên Lạng Sơn
Tô Hiến Thành đuổi bắt
Dắt về kinh trị tội.
4/ VIỆC CHÍNH TRỊ:
Bấy giờ năm giáp thân
Nghìn một trăm sáu bốn (5)
Vua nhà Tống bên Tàu
Cải tên Giao Chỉ quận
Gọi là An Nam quốc
Nhà vua Lý Anh Tông
Nghiễm nhiên được phong chức
Là: An Nam Quốc vương.
Bỏ ra hai năm ròng
Nghìn một trăm bảy mốt(6)
Nghìn một trăm bảy hai(7)
Vua Anh Tông vi hành
Xem sơn xuyên cách trở
Xem đường sá xa gần
Xem sinh hoạt dân gian
Vua sai quan góp nhặt
Đặt thành một cuốn sách:
Địa Đồ Nước An Nam.
Năm đó, năm ất mùi
Nghìn một trăm bảy lăm(8)
Lý Anh Tông hạ chỉ
Phong cho Tô Hiến Thành
Lên làm quan Thái phó
Ông còn có tước hiệu
Là: Bình chương quân quốc.
Khi Anh Tông ốm nặng
Vua ủy thác Thái tử(9)
Vào tay Tô Hiến Thành
Lý Anh Tông khuất núi
Trị vì băm bảy năm(10)
Thọ bốn mươi tuổi đời!
Chú thích:
(1) Lý Anh
Tông: tên là Lý Thiên Tộ
(2) Nghìn một
trăm bốn mươi: 1140
(3) Con vua:
Thân Lợi đã từng xuất gia; khi vua Thần Tông chết, thái tử Thiên Tộ mới 3 tuổi
lên nối ngôi, có lẽ muốn tranh giành ngôi vua với Anh Tông nên Thân Lợi tự nhận
là con riêng của vua Nhân Tông(điều này còn là một nghi vấn, vì không có sự xác
thực của vua Nhân Tông)
(4) Nghìn một
trăm bốn mốt: 1141
(5) Nghìn một
trăm sáu bốn: 1164
(6) Nghìn một
trăm bảy mốt: 1171
(7) Nghìn một
trăm bảy hai: 1172
(8) Nghìn một
trăm bảy lăm: 1175
(9) Thái tử:
tên là Lý Long Cán
(10)
Băm bảy năm: 37 năm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét