VIỆT NAM SỬ LƯỢC TRONG THƠ
VNSL: PHẦN BA - THỜI KỲ TỰ CHỦ
VIII- LÝ HUỆ TÔNG(1211-1225):
1/ TRẦN THỊ:
Vua Cao Tông khuất núi
Thái tử Sam nối ngôi
Lên trị vì đất nước
Tức là vua Huệ Tông;
Nhà vua Lý Huệ Tông
Sai người đi Hải Ấp
Rước Trần thị về cung
Vua phong tặng cho nàng
Làm Nguyên phi từ đấy.
Trần Lý, cha Trần thị
Đã bị cướp giết đi
Người con thứ trong nhà
Tên là Trần Tự Khánh
Lại được chúng theo phục
Về đầu quân dưới trướng;
Em làm Nguyên phi rồi
Khánh cũng được phong quan
Tước hiệu: Chương Tín hầu
Tô Trung Từ là cậu
Thì được phong Thái úy.(1)
Tính đến năm quý dậu
Nghìn hai trăm mười ba(2)
Bà Nguyên phi Trần thị
Bị khổ sở trăm chiều
Bởi bàn tay Thái hậu;
Tự Khánh, Chương Tín hầu
Thậm thương người em gái
Liều đem quân về triều
Muốn được rước vua đi;
Vua chẳng hiểu ý tình
Đinh ninh Khánh làm phản
Đem Trần thị giáng bậc
Xuống làm thân Ngự nữ!
Khánh vừa nghe tin dữ
Một mình vào quân môn
Xin nhà vua xá tội
Rồi vội vã tỏ bày
Xin rước vua đi nữa;
Huệ Tông đã nghi ngờ
Bấy giờ càng thêm nghi
Bèn đem theo Thái hậu
Chạy lên tới Lạng châu.(3)
Tự Khánh lại phát binh
Xin rước vua như trước
Nhà vua thấy lo ngại
Đem Thái hậu đi cùng
Về Bình Hợp nương thân;
Qua mấy lần như vậy
Thái hậu thêm khẳng định:
“Khánh có lòng phản trắc!”
Bà xúi giục Huệ Tông
Nên bỏ luôn Trần thị
Vua Huệ Tông không nghe
Hết mực chở che nàng;
Sợ nàng bị hạ độc
Mỗi lần vào bữa ăn
Vua ăn qua một nửa
Nửa kia cho Trần thị
Ngày đêm bảo vệ nàng.
Thái hậu càng cay nghiệt
Càng khiến Huệ Tông lo
Ngài đem theo Trần thị
Một đêm lẻn ra đi
Tìm tướng quân Lê Mịch
Ngụ ở huyện Yên Duyên
Vua vẫn chưa yên lòng
Bèn đi tới Cửu Liên
Gọi Tự Khánh đến chầu.
2/ QUYỀN VỀ HỌ TRẦN:
Trần Tự Khánh phụng chỉ
Đến hộ giá nhà vua
Nhà vua thấy yên lòng
Liền đó ngài tuyên phong:
Bà Nguyên phi họ Trần
Được lên ngôi Hoàng hậu;
Tự Khánh, Chương Tín hầu
Nay lên làm Phụ chính;
Trần Thừa, anh Tự Khánh
Làm Nội thị Phán thủ.
Có đủ quyền trong tay
Tự Khánh lúc bấy giờ
Cùng với ông Phan Lân
Thượng tướng quân trong triều:
Trước, chỉnh đốn quân binh
Chế tạo thêm vũ khí
Sau, luyện tập võ công
Tăng quân thế lên nhiều!
Vua Huệ Tông phải bệnh
Thỉnh thoảng có cơn điên
Ngài rượu say miên trường
Thường ngủ gà ngủ gật
Tất thảy việc trị nước
Trần Tự Khánh phải lo!
Tháng chạp năm quý mùi
Trần Tự Khánh qua đời
Nhà vua Lý Huệ Tông
Phong chức cho Trần Thừa
Làm Phụ quốc Thái úy;
Thế rồi qua năm sau
Người em họ Hoàng hậu
Tên là Trần Thủ Độ
Được nhà vua tuyên phong:
Điện tiền chỉ huy sứ
Kể từ lúc bấy giờ
Mọi việc ở hoàng cung
Đều vào tay Thủ Độ!
Bệnh Huệ Tông chẳng khỏi
Năm này qua năm nọ
Ngài chẳng có con trai
Chỉ có hai con gái:
Cô chị là Thuận Thiên
Cô em là Chiêu Thánh;
Thuận Thiên đã lấy chồng
Chồng nàng là Trần Liễu
Con trưởng của Trần Thừa;
Riêng công chúa Chiêu Thánh(5)
Mới vừa lên bảy tuổi
Được vua cha yêu mến
Lập nên làm Thái tử.
Tháng mười năm giáp thân
Nghìn hai trăm hăm bốn(6)
Nhà vua Lý Huệ Tông
Truyền ngôi cho Chiêu Thánh
Rồi vào ở trong chùa
Ngài làm vua trị nước
Cũng được mười bốn năm!
Chú thích:
(1) Thái úy:
ngoài ra Tô Trung Từ còn được phong tước Thuận Lưu bá
(2) Nghìn
hai trăm mười ba: 1213
(3) Lạng
châu: tỉnh Lạng Sơn ngày nay
(4) Nghìn
hai trăm hăm tám: 1228
(5) Công
chúa Chiêu Thánh: tên gọi là Phật Kim
(6) Nghìn
hai trăm hăm bốn: 1224
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét