VIỆT NAM SỬ LƯỢC TRONG THƠ
VNSL: NHÀ TIỀN LÝ
IV- NHÀ TIỀN LÝ(544-602):
1/ LÝ NAM ĐẾ(544-548):
Năm: năm trăm bốn mốt(1)
Năm Đại đồng thứ bảy
Đời vua Lương Vũ Đế(2)
Có người tên Lý Bôn(3)
Sống ở huyện Thái Bình(4)
Văn tài kiêm võ giỏi
Lòng không khỏi thương dân
Nhìn từ trong đến ngoài
Thấy dân hoài khổ sở
Bị quan Tàu áp bức
Còn gặp cướp nhiễu nhương
Nơi biên cương Lâm ấp
Bất chấp mọi hiểm nguy
Ông cùng người nghĩa dũng
Nổi dậy chống quan quân
Sau mấy lần thắng trận
Đuổi Tiêu Tư về Tàu
Chiếm lấy thành Long Biên
Khắp miền dân theo về
Khi đã được Giao Châu
Ông tính kế lâu dài
Trong ngoài đều sửa sang
Mong dựng xây cơ nghiệp.
Năm: năm trăm bốn ba(5)
Lâm ấp qua cướp phá
Quấy nhiễu quận Nhật Nam
Lý Bôn liền ứng phó
Cử võ tướng Phạm Tu
Đi đánh quân Lâm ấp;
Đất Cửu Đức, dừng chân
Phạm Tu kịp áp trận
Giặc Lâm ấp tan hoang
Dắt nhau về cố quốc.
Năm: năm trăm bốn bốn(6)
Ông Lý Bôn làm vua
Tự xưng Lý Nam Đế
Đặt quốc hiệu: Vạn Xuân
Niên hiệu là Thiên Đức.
Lúc bấy giờ Nam Đế
Có đến cả trăm quan:
Vua phong cho Triệu Túc
Chức thái phó trong triều;
Tinh Thiều làm tướng văn;
Phạm Tu làm tướng võ.
Năm: năm trăm bốn lăm(7)
Nhà Lương ra chiếu chỉ:
Phong cho tướng Dương Phiêu
Chức Giao Châu thứ sử;
Và cử thêm tư mã(8)
Cùng đi đánh Giao Châu!
Vừa sang tới đất này
Trần Bá Tiên tư mã
Đã bàn với Dương Phiêu
Kíp đánh Lý Nam Đế;
Ông dẫn quân tiên phong
Nhắm Long Biên mà tiến
Nam Đế ở Long Biên
Còn trong thời trứng nước
Sức non trẻ chẳng bền
Thành Long Biên vỡ trận
Nam Đế phải bỏ thành
Về giữ lấy Gia Ninh(9)
Gia Ninh bị vây hãm.
Đến tháng giêng năm sau
Năm: năm trăm bốn sáu(10)
Tình hình thêm rối loạn
Cả lão tướng Phạm Tu
Lẫn thái phó Triệu Túc
Hai người đều tử trận
Quân sĩ thậm hoang mang
Gia Ninh bị thất thủ
Lý Nam Đế bỏ thành
Chạy về giữ Tân Xương(11)
Quân Lương theo sát nút!
Nhắm thế không chống nổi
Vua tôi Lý Nam Đế
Rút lên động Khuất Liêu(12)
Rồi vua sai chiêu mộ
Kêu gọi dân quanh vùng
Theo ngài cùng đánh giặc.
Tháng tám mùa thu ấy
Cùng với hai vạn binh
Lý Nam Đế lên đường
Tiến ra hồ Điển Triệt(13)
Đối địch với quân Lương;
Trần Bá Tiên đợi sẵn
Khi nước sông dâng cao
Chảy rót vào lòng hồ
Quân Bá Tiên đánh úp
Lý Nam Đế lại thua
Đem tất cả binh quyền
Trao cho Triệu Quang Phục(14)
Rồi trở về Khuất Liêu.
Tả tướng Triệu Quang Phục
Cầm cự được ít lâu
Sau, thấy thế giặc mạnh
Tự biết, không địch nổi
Ông lui về Dạ Trạch(15)
Chỗ đồng lầy hoang sơ
Rừng cỏ lau chen chúc;
Quang Phục chọn nơi này
Ngày, cho quân ẩn nấp
Tối, sai lính chèo thuyền
Những chiếc thuyền độc mộc
Nhẹ lướt qua rừng lau
Tìm giặc Tàu mà đánh
Cướp lương về nuôi quân.
Trần Bá Tiên đánh mãi
Chẳng làm sao phá được
Một đầm lầy lau lách
Như thách thức quân Lương;
Lính Vạn Xuân thuần thục
Triệu Quang Phục lừng danh
Dân quanh vùng yêu mến
Gọi là Dạ Trạch Vương!
Chú thích:
(1) Năm:
năm trăm bốn mốt: năm 541
(2) Lương
Vũ Đế: một vị vua thuộc Nam triều bên Tàu(502-549)
(3) Lý
Bôn: có người gọi là Lý Bí, vốn dòng dõi người Tàu. Tổ tiên ở đời Tây Hán
phải tránh loạn chạy sang Giao Châu, đến lúc bấy
giờ đã là bảy đời, có thể nói: ông đã là người bản xứ.
(4) Huyện
Thái Bình: ở Phong Châu ngày xưa, nay thuộc tỉnh Sơn Tây
(5) Năm:
năm trăm bốn ba: năm 543
(6) Năm:
năm trăm bốn bốn: năm 544
(7) Năm:
năm trăm bốn lăm: năm 545
(8) Tư
mã: chức quan trông coi việc quân binh thời xưa
(9) Gia
Ninh: huyện Yên Lãng, tỉnh Phúc Yên
(10) Năm
trăm bốn sáu: năm 546
(11) Tân
Xương: đất Phong Châu ngày xưa, nay thuộc tỉnh Vĩnh Yên
(12) Động
Khuất Liêu: thuộc đất Hưng Hóa
(13) Hồ
Điển Triệt: nay thuộc Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc
(14) Triệu
Quang Phục: là con quan thái phó Triệu Túc, người ở Châu Diên(Vĩnh Tường), tỉnh
Vĩnh Yên
(15) Đầm
Dạ Trạch: bãi Màn Trò, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên ngày nay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét