VIỆT NAM SỬ LƯỢC TRONG THƠ
VNSL: PHẦN BA - THỜI KỲ TỰ CHỦ
GIẶC NHÀ NGUYÊN( 1284 — 1288
)
1/ SÀI THUNG SANG SỨ AN NAM:
Nhà Nguyên ở bên Tàu
Cho người đi ngóng tin
Biết Thái Tông vừa mất
Còn vua Trần Thánh Tông
Theo đường lối cha ông
Nhường ngôi cho Thái tử
Thái tử lên kế vị
Chính là vua Nhân Tông;
Vua Nguyên nghe tin đó
Sai Lễ bộ thượng thư
Là Sài Thung, quan lớn
Kíp sang sứ An Nam
Đi hạch hỏi vua Trần.
Sài Thung tới Thăng Long
Ngông nghênh trên lưng ngựa
Tiến vào cửa Dương Minh
Hắn chẳng nói năng gì
Chỉ sai người đưa thư
Gởi đến vua nhà Trần
Những lời ngầm ý trách:
Nhân Tông không phép tắc
Không xin phép thiên triều
Dám tự lập ngôi vua
Nay thiên triều phán bảo
Phải sang chầu mới xong!;
Nhà vua Trần Nhân Tông
Sai đại thần ra tiếp
Sài Thung không đáp lễ;
Vua bày yến mời Thung
Thung cũng không đến dự;
Cả đình thần An Nam
Ai nấy đều căm tức
Nhưng nào dám nói ra
Vì vận mệnh nước nhà
Muốn tránh nạn can qua
Vua Nhân Tông nhẫn nhịn
Vẫn mời mọc Sài Thung
Ngài cho bày yến tiệc
Ngay ở điện Tập Hiền
Lần này thì Thung đến.
Đương trong lúc thết rượu
Vua nói với Thung rằng:
“Quả nhân ở trong cung
Vốn không quen phong thổ
Chẳng thể sang quý quốc!”...
Rồi Sài Thung về nước...
Qua vài ba hôm sau
Vua sai sứ sang Tàu
Trao thư cho Nguyên chủ
Đại để ý trong thư
Như vua từng đã nói
Vua không thể sang chầu!
Ông vua Tàu giận lắm
Muốn đi đánh An Nam
Nhưng lòng ngài chưa quyết.
2/ TRẦN DI ÁI THEO NHÀ
NGUYÊN:
Năm ấy, năm nhâm ngọ
Nghìn hai trăm tám hai(1)
Nhà Nguyên lại sai sứ
Sang chiêu dụ vua ta:
“Nếu không thể qua chầu
Lấy vàng ngọc qua thay
Kèm thêm hai hiền sĩ
Cùng hai thợ khéo tay
Và hai thầy bói toán”.
Nhà vua Trần Nhân Tông
Cử ông Trần Di Ái
Là chú họ của vua
Cùng Lê Tuân, Lê Mục
Đi thay thế nhà vua;
Nguyên chủ chẳng hài lòng
Muốn chiếm quyền cai trị
Trên lãnh thổ An Nam
Ông ta bèn giáng chỉ
Lập tòa Tuyên phủ ty
Và đặt quan liêu thuộc
Sang An Nam giám trị.
Quan liêu thuộc vừa tới
Nhân Tông không chấp nhận
Ra lệnh đuổi về Tàu.
Vua Tàu bừng cơn giận
Liền phong Trần Di Ái
Làm An Nam quốc vương;
Phong cho ông Lê Mục
Làm Hàn Lâm học sĩ
Và phong cho Lê Tuân
Chức quan Thượng thư lệnh;
Rồi lại cử Sài Thung
Dẫn một nghìn tên lính
Đưa bọn Di Ái về.
Ông chú họ của vua
Chắc dự tính cả rồi:
Phen này thôi cứ nhận
Nếu được thì làm vua
Lỡ việc thua, chẳng thành
Đành đổ cho Nguyên chủ(?)
Gần tới ải Nam Quan
Bọn Di Ái chẳng ngờ
Tin đã về kinh đô
Nhân Tông cử quan tướng
Dẫn đi một đội quân
Đón đánh lũ nghịch thần;
Sài Thung bị trúng tên
Mù mất một bên mắt
Hắn bỏ trốn về Tàu;
Lũ nghịch thần Di Ái
Bị bắt, mất chức quan
Phải tội đồ làm lính!
Chú thích:
(1) Nghìn hai trăm tám hai: 1282
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét