VIỆT NAM SỬ LƯỢC TRONG THƠ
VNSL: PHẦN BA - THỜI KỲ TỰ CHỦ
6/ TOA ĐÔ ĐÁNH NGHỆ AN:
Từ cuối năm nhâm ngọ
Nghìn hai trăm tám hai(1)
Toa Đô tới Chiêm Thành
Dẫn hải quân lên bộ
Tấn công vào kinh đô.
Vua Chiêm bỏ kinh đô
Lệnh cho các tướng sĩ
Tìm rừng núi quanh co
Những nơi nào hiểm yếu
Đều chia quân đóng chặn.
Đánh mãi mà chẳng xong
Lương thảo cũng cạn dần
Nhiều quân binh bỏ trốn
Toa Đô xin cứu viện
Hoài đợi, vẫn bặt tăm(2)
Chẳng thấy tin tức gì;
Đành phải dẫn quân đi
Đến phía bắc Chiêm Thành
Nơi giáp ranh Đại Việt
Ông cho lập đồn điền
Liền sai quân trồng cấy
Lấy lương thực nuôi quân.
Tới đầu xuân ất dậu
Nghìn hai trăm tám lăm(3)
Được lệnh từ Nguyên chủ
Toa Đô sang Nghệ An
Tiến quân trên đường bộ
Hợp cùng Ô Mã Nhi
Từ bể khơi đánh vào
Cả hai cánh quân Nguyên
Đánh dần lên phương bắc;
Còn ở ngay mặt bắc
Các chiến thuyền nhà Nguyên
Dọc theo sông Hồng Hà
Từ kinh thành Thăng Long
Xuống khúc sông Đại Hoàng(4)
Theo lệnh của Thoát Hoan
Họ dàn quân chờ sẵn.
Chú thích:
(1) Nghìn hai trăm tám hai: 1282
(2) Toa Đô chờ hoài không thấy cứu viện, vì đoàn thuyền cứu viện
đã nhiều ngày gặp giông bão tới quá trễ hẹn, khi đó Toa Đô đã bỏ đi lên phía
giáp ranh với Đại Việt, lập đồn điền trồng cấy; còn đoàn thuyền trong khi đi
tìm Toa Đô dọc theo bờ biển, lại gặp giông bão nhiều lần, bị đánh đắm hết cả.
(3) Nghìn hai trăm tám lăm: 1285
(4) Đại Hoàng: thuộc huyện Nam Xang, Hà Nam.
7/ HƯNG ĐẠO VƯƠNG ĐEM VUA VỀ
THANH HÓA:
Hưng Đạo Vương: Quốc Tuấn
Cùng các tướng hộ vệ
Rước vua về Thiên Trường
Chợt có tin cấp báo:
Toa Đô tới Nghệ An
Đang thúc quân đánh dồn
Tiến dần lên phương bắc;
Vương tâu lên đức vua:
“Xin sai Trần Quang Khải
Đưa binh vào Nghệ An
Giữ chặn các đường hẻm
Không để Toa Đô ra
Và sai Trần Bình Trọng
Ở lại giữ Thiên Trường
Cự nhau với Thoát Hoan!”;
Phần vương, Trần Quốc Tuấn
Cùng các tướng hộ vệ
Rước vua về Hải Dương.
Thượng tướng Trần Quang Khải
Lên đường vào Nghệ An
Chia quân ra phòng thủ
Nhưng quân Nguyên quá mạnh
Chúng đánh đâu thắng đấy
Lại thấy Ô Mã Nhi
Từ ngoài bể tiến vào
Quang Khải không chặn nổi
Đành phải lùi binh thôi.
Ôi! Trấn thủ Nghệ An
Quan đó tên Trần Kiện
Dắt díu cả gia đình
Xin hàng với Toa Đô
Toa Đô bèn ra lệnh
Dẫn chúng về Yên Kinh;
Hưng Đạo Vương biết chuyện
Liền sai một quan tướng
Dẫn quân đi đường tắt
Đuổi bắt tên Trần Kiện;
Đến địa phận Lạng Sơn
Khi qua trại Ma Lục
Có hai người thổ hào
Một là Nguyễn Thế Lọc
Người kia tên Nguyễn Lĩnh
Đem dân binh đánh chặn
Vừa vặn, quan tướng đến
Bọn quân Nguyên bỏ chạy
Kiện bị tên bắn chết;
Số hắn vẫn còn may
Bên cạnh có người nhà
Người đó là Lê Tắc(1)
Cướp xác Kiện, đem chôn
Rồi bỏ trốn sang Tàu.
Ở lại giữ Thiên Trường
Trần Bình Trọng chuyên tâm
Thấy quân Nguyên xuất hiện
Chúng đến bãi Đà Mạc(2)
Ông dẫn binh ra đánh;
Quân nhà Nguyên quá đông
Ông bị chúng vây bắt
Rơi vào tay Thoát Hoan;
Nể phục Trần Bình Trọng
Thoát Hoan muốn chiêu hàng:
Thết đãi cho ăn uống
Trần Bình Trọng không ăn
Dò hỏi tin vua Trần
Trần Bình Trọng không nói...
Thoát Hoan kiên trì hỏi:
“Trần Bình Trọng tướng quân
Muốn làm vương đất Bắc?”
Bình Trọng quát lên rằng:
“Thà làm quỷ nước Nam
Hơn là vương đất Bắc
Nay ta đã bị bắt
Thì một chết mà thôi
Chớ có hỏi lôi thôi?”
Thoát Hoan dụ chẳng được
Bèn đem ông ra chém!
Tin buồn đến hai vua
Nhân Tông cùng Thượng Hoàng
Trần Bình Trọng tử tiết
Cả triều đình tiếc thương!!!
Tình thế quá nhiễu nhương
Hưng Đạo Vương quyết định
Rước vua đi Quảng Yên
Thuyền sẽ đi Tam Chỉ(3);
Vương cử một võ tướng
Hướng cửa bể Ngọc Sơn(4)
Dẫn thuyền rồng đi trước
Dụ quân giặc đuổi theo
Lý Hằng và Khoan Triệt(5)
Liền sai quân do thám
Bọn chúng bám theo thuyền
Rồi trở về báo tin
Thuyền rồng kia là giả
Cả hai tướng ngỡ ngàng
Vội vàng dẫn quân đi
Về phía sông Tam Chỉ;
Vương hộ giá hai vua
Rời thuyền lên đường bộ
Đi vào làng Thủy Chú
Rồi lại trở xuống thuyền
Chạy đến Bạch Đằng Giang(6)
Tiến vào tỉnh Thanh Hóa.
Quân Nguyên đóng dày đặc
Khắp các vùng Bắc Ninh
Thăng Long và Thiên Trường
Chỗ nào cũng có giặc;
Mặt trong, vùng Nghệ An
Quân nhà Nguyên trùng điệp
Lính của Ô Mã Nhi
Toa Đô, Đường Ngột Ngải
Ba cánh quân cùng tiến...
Thông tin từ chiến tuyến
Liên tục được đưa về
Vua Nhân Tông kinh hãi
Thượng Hoàng ngày đêm lo
Nhà nước đương ngất ngưởng
Nguy nan như trứng chồng...
Hoàng thân Trần Tú Viên
Hoàng thân Trần Ích Tắc
Tự ra hàng Thoát Hoan
Mong bảo toàn mạng sống.
Hưng Đạo Vương: Quốc Tuấn
Vẫn bền vững một lòng
Vẫn trải gió dầm mưa
Đi trèo non vượt biển
Phụng xa giá hai vua
Thế lực tuy cùng tận
Vẫn lo liệu việc nước
Không rối sợ lúc nào
Thật xứng danh đại tướng
Tiếng thơm để muôn đời!!!
Chú thích:
(1) Lê Tắc: dòng dõi Nguyễn Phu, Nguyễn Phu từng làm thứ sử Giao
Châu đời Đông Tấn(317-419) ngày trước; Lê Tắc sau khi trốn sang Tàu có làm bộ sử
“An Nam Chí Lược”, nay bộ sử này còn có ở Tàu và Nhật Bản.
(2) Bãi Đà Mạc: ở khúc sông Thiên Mạc thuộc huyện Đông An, tỉnh
Hưng Yên.
(3) Sông Tam Chỉ: thuộc châu Tiên Yên
(4) Cửa bể Ngọc Sơn: thuộc châu Vạn Ninh, tỉnh Quảng Yên
(5) Lý Hằng và Khoan Triệt: hai võ tướng của nhà Nguyên
(6) Bạch Đằng Giang: thuộc tỉnh Hải Dương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét